Food (cravings) en het gebruik van yoga om naar je lichaam te luisteren

Als yoga leraren krijgen we vaak vragen over wat je nu het beste kunt eten. Nou, dat hangt er vanaf.....wat jouw lichaam je vertelt. Hoewel dit misschien wat vaag klinkt, zal ik het er in deze blog over hebben hoe je de signalen die je lichaam jou stuurt (beter) kan leren oppikken en interpreteren om op ieder moment (zelfs in continue veranderende omstandigheden) te weten wat jouw lichaam nodig heeft.

Ik zal beginnen met een uitleg waarom voedingsgewoontes die voor de ene persoon werken, niet per se hoeven te werken voor iemand anders. Daarna ga ik in op hoe je jouw vaardigheid om naar je lichaam te luisteren kan verbeteren. Vervolgens wordt er besproken hoe je dit kan gebruiken om de signalen te interpreteren die jouw lichaam je geeft met betrekking tot jouw individuele voedingsbehoefte. Tenslotte geef ik een aantal praktische tips hoe je om kan gaan met die moeilijke food craving momenten, die goed kunnen aangeven wat je nodig hebt in plaats van wat je op dat moment wil.

Wat jouw lichaam verteert

In het algemeen is voedsel dat je lichaam verteert goede voeding voor jou. Daarmee heb ik het niet over het passeren van een eetbare substantie door je lichaam. Ik heb het over de efficiënte en effectieve opname van voedingsstoffen in je lichaam. Dit is echter niet het zelfde voor iedereen. Terwijl sommigen bijvoorbeeld rauwe voeding perfect kunnen verteren (of binnen bepaalde timeframes en/of seizoenen) en daarbij profiteren van de enzymen in rauwe voeding, hebben anderen de verhitting van eten nodig om de voedingstoffen te kunnen absorberen. Aangezien personen verschillend reageren op voeding, zijn er ook verschillen tussen de 'ultieme' voedingspatronen van verschillende mensen. Een Ayurvedisch perspectief kan helpen om de verschillen tussen personen (wat betreft voeding) beter te begrijpen.

 
Volgens Ayurveda (Sanskriet voor kennis van het leven), zijn er 3 dosha's (mind-body types): Vata, Pitta en Kapha), Iedere dosha heeft z'n eigen unieke mix van fysieke, emotionele en mentale eigenschappen. Iedereen heeft een persoonlijke mix van deze doshas, waarbij meestal de karakteristieken van één of twee van deze dosha's domineren. 
 
Een volledige bespreking van hoe de dosha's worden beïnvloed door voedsel valt buiten het doel van deze blog. Een voorbeeld is echter dat scherp, bitter en wrang voedsel in het algemeen Vata kenmerken stimuleert terwijl het Kapha kenmerken vermindert. Dus terwijl het toevoegen van meer bitter voedsel Kapha-types kan helpen om meer in balans te komen, kan een Vata-type het eten van bitter eten veelal beter wat beperken. Een ander voorbeeld is dat Pitta types in het algemeen een sterke spijsvertering hebben (Deepok Chopra, Volop energie!).
 
Naast deze constitutionele kenmerken, beïnvloedt ook je levensfase, het seizoen, je dagelijkse taken en het tijdstip van de dag welke voeding op dat moment het beste voor jou werkt. Wat op dit moment werkt voor jou, hoeft niet per se te werken op een ander moment in je leven of voor iemand anders. Hoe kom je er dan achter welke voeding op dit moment dan wel voor jou werkt? Wat voor mijzelf goed werkt is verbonden blijven met mijn lichaam en te luisteren naar de signalen die mijn lichaam mij geeft. Ik zal dit verder mijn mind-body connectie noemen. Door me bewust te worden van in welke voeding ik trek heb, hoe mijn lichaam daarop reageert en vervolgens aanpassingen te maken op basis van die signalen, worden er steeds seintjes heen en weer gestuurd tussen mijn lichaam en hersens (en andersom) en kom ik steeds een stap verder in het begrijpen van wat mijn lichaam nodig heeft. Door hiermee aanpassingen te maken in mijn voedingsgewoontes, wordt dit leerproces steeds fijner afgestemd op mijn individuele (veranderende) situatie.
 
 

Werken aan je mind-body connectie

Hoe sterker de mind-body connectie, hoe makkelijker het is om erachter te komen wat voor soort voedsel jou ondersteunt. Een goed moment om aan deze connectie te werken is tijdens jouw yogales. :-) In iedere yogales kan je oefenen om meer bewust te worden wat er gebeurd in jouw lichaam. Door de yogahoudingen te oefenen, stuur je signalen tussen de hersenen en het lichaam, wat leidt tot de vorming van nieuwe neurologische patronen. Daarmee word je meer bewust welke signalen je lichaam stuurt.

 
Als je in staat bent te glimlachen tijdens yoga, helpt de yoga niet alleen effectiever om je rug flexibeler te maken (GM Roach & C. Mc Nally, Over de werking van yoga). Mijn ervaring is dat het dan ook makkelijker is bewust te blijven hoe mijn lichaam reageert op signalen vanuit mijn hersens. Als ik bijvoorbeeld uit een balanshouding val met een glimlach, ervaar ik dit gewoon als 'work in progress' en kan ik me zonder problemen richten op waar m'n lichaam nog niet reageert. Met als gevolg dat ik het graag zo snel mogelijk nog een keer wil proberen. Wanneer ik echter yoga doe zonder een relaxt glimlachend gezicht en uit een balanshouding val (wat dan bovendien sneller gebeurd), worden er ook emotionele onzekerheden en frustraties getriggerd wat dan in de weg kan zitten van het voelen wat er technisch gezien in mijn lichaam gebeurd. Het geeft me dan ook ruimte om op te geven (en mezelf naar beneden te halen), waardoor ik de yoga als moeizamer en minder relaxt ervaar.
 
Soms willen we de houding zo graag doen, dat ons gezicht verstart en de ontspannenheid verliest. Daarom (en om in het algemeen meer voordelen uit jouw yoga te halen) kan het helpen om een bepaalde volgorde te volgen in je bewustzijn: ademhaling, techniek en dan pas diepte/intensiteit.

 
Eerst werk je aan het bewust worden van de ademhaling; ben je aan het in- en uitademen door de neus? Daarmee werk je al aan je bewustwording en jouw mind-body connectie. :-)
Zodra je goed ademhaalt (waardoor je zuurstof naar je hersens en spieren stuurt), kan je werken aan het sturen van signalen tussen je hersens en lichaam om de voor jou op die dag best mogelijke techniek toe te passen. Dat betekent niet dat het direct moet lukken om al die signalen meteen al perfect uit te voeren. Het gaat om de intentie en het bewust worden hoe je lichaam daarop reageert. Uiteindelijk creëert je lichaam nieuwe neurologische patronen en is in staat te reageren op die signalen. Het is gewoon work-in-progress. En het goede nieuws is dat ook als je lichaam nog niet reageert op een signaal, de bewustwording hiervan ook de mind-body connectie versterkt.
 
Zodra jouw lichaam reageert op de signalen en je daardoor de juiste techniek (alignment) gebruikt in de yogahouding (en nog steeds ademt door de neus), kan je langzamerhand dieper in de houding gaan. Door verder te gaan in de houding (depth), zal je weer nieuwe sensaties ervaren in je lichaam. Door deze sensaties te voelen en hierin meer comfortabel te worden, werk je weer verder aan het verbeteren van je mind-body connectie.

Luisteren naar je lichaam

Je kunt dus met iedere yoga houding (asana) in de yogales werken aan je mind-body connectie. Hoe meer je aan deze verbinding werkt, hoe makkelijker het wordt om de signalen die je lichaam geeft op te pikken; ook buiten de yogales en ook met betrekking tot voeding en food cravings.
 
Timing kan dit proces makkelijker maken. De mind-body connectie is vaak het sterkst als we daar net aan hebben gewerkt. Zoals direct na de yogales en voordat het onderbroken wordt door allerlei triggers vanuit de rest van je leven. Mijn ervaring is dat mijn lichaam me na de les aangeeft wat voor soort voeding mijn lichaam (meer) nodig heeft. Vooral het moment tussen de les en dat ik (kokos- of citroen) water heb gedronken, is het type voeding dat op dat moment in mijn hoofd opkomt het type voeding waaraan mijn lichaam (meer) behoefte heeft. Door de gewoonte (Habits^©) te creëren om na de yogales even aandacht te besteden aan wat je lichaam aangeeft, wordt het geleidelijk makkelijker om ook bewust te worden van veranderingen in je voedingsbehoeftes en wat je lichaam aangeeft op andere momenten gedurende de dag.
  
 

Food cravings interpreteren

Maar laten we realistisch zijn, de eetbare producten die in je hoofd opduiken zijn niet altijd die voedingsmiddelen die bekend staan als gezond. Dus.... wat kunnen we dan doen aan die meest moeilijke eetmomenten alias food cravings? Je kan die food cravings juist gebruiken om a) te werken aan je mind-body connectie (ja, alweer ;-)) en b) om te leren wat jouw lichaam je aangeeft over (het aanpassen van) jouw individuele voedingspatroon.

 
Als je een food craving op voelt komen, kan je beginnen met het nemen van een diepe ademhaling. Het kalmerende effect van een diepe ademhaling vermindert soms al de food craving. Zo niet, dan heb je in ieder geval alvast een extra mind-body moment opgenomen in je dag, wat je op de lange termijn helpt.

 
Aangezien food cravings naar eetbare-maar-niet-zo-gezonde producten (voedsel zonder gezonde voedingswaarde) vaak gerelateerd zijn aan een gebrek aan bepaalde vitamines of mineralen, kun je jouw food cravings gebruiken als een diagnostisch hulpmiddel om je individuele constitutie en je voedingsbehoefte in deze fase van je leven beter te leren begrijpen.

Waarschijnlijk herinneren een hoop mensen nog mijn liefde voor pure chocolade. Cravings voor chocolade zijn vaak gerelateerd aan een tekort aan magnesium. Een paar jaar geleden ben ik daarom begonnen om meer groene groente, noten, rauwe cacao en pompoenpitten (bekend om een relatief hoog magnesium niveau) aan mijn voedingspatroon toe te voegen. Inmiddels proeft gewone chocolade niet eens zo goed meer (te zoet) en heb ik er zeker geen cravings meer naar. Ik houd echter zo af en toe nog wel van een klein stukje rauwe chocolade (met kokosbloesemsuiker en kokosmelk). ;-)
 
 
Om je te helpen met jouw food cravings, heb ik een food cravings tabel toegevoegd. Hierin kan je jouw food cravings opzoeken en beginnen met het toevoegen van wat 'echte' voeding aan je voedingspatroon om de hieraan gerelateerde mineralen op natuurlijke wijze aan te vullen. Wanneer je luistert naar je huidige cravings en ze terug herleidt naar wat jouw lichaam echt nodig heeft en die behoefte vervult, beweegt je voedingspatroon ook automatisch mee met je levensfases, de seizoenen en andere tijdelijke invloeden. Op deze manier kan je jouw cravings voor je laten werken door ze te gebruiken om ook buiten de yogales aan je mind-body connectie te werken. En om jouw food Habits^© af te stemmen op jouw persoonlijke veranderende situatie.
 

Als je twijfelt, consulteer dan altijd een (natuurgeneeskundige) arts om te laten controleren of je een gebrek hebt aan bepaalde voedingsstoffen en om advies te vragen met betrekking tot het aanbrengen van wijzigingen in jouw voedingspatroon.
  
 

Creëer waardevolle Voeding Habits^©

• Werk aan je mind-body connectie tijdens de yogales;
• Neem direct na de yogales een moment van aandacht om jouw mind-body connectie aan te laten geven aan welke voeding jouw lichaam behoefte heeft;
• Als je een food craving voelt opkomen (waarvan je verwacht dat die jou niet ondersteunt), neem dan eerst een diepe ademhaling (voordat je iets eet) om op dat moment jouw mind-body connectie te versterken;
• Print de food cravings tabel uit (en hang die bijvoorbeeld op je koelkast) en check de tabel als je een food craving opmerkt. Voeg aan de hand van de tabel 'echt eten' toe aan je voedingspatroon die de door jouw lichaam benodigde voedingswaarde aanvult en food cravings kan voorkomen;
• In geval van twijfel, consulteer dan altijd een (natuurgeneeskundige) arts voordat je aanpassingen maakt in je voedingspatroon.

ENJOY YOUR FOOD YOGAHABITS^© TODAY!

Aimée