Weet je zeker dat je voldoende gehydrateerd bent? Voelt het regelmatig of je niet zonder je waterflesje jouw bikram yoga of hot yoga les doorkomt of voel je je ongemakkelijk tijdens de les? En wat is het verband tussen (de)hydratatie, je waterfles (in de yogales), je oncomfortabel voelen en Habits©?
In deze blog geef ik een aantal tips om de hydratatie van je lichaam te verbeteren, waaronder een recept voor een home-made electrolyte drankje. En ik deel mijn verhaal over mijn eigen zoektocht naar me beter voelen tijdens mijn yoga beoefening (en daarbuiten) en hoe mijn waterfles hiermee in verband stond. Ik hoop dat mijn verhaal jou ook helpt!
Balans van water & electrolytes
Hoeveel water je dagelijks nodig hebt is afhankelijk van onder andere je dagelijkse activiteiten, hoeveel je zweet en je voedingspatroon. Zoals je wellicht weet, is de kleur van je urine meestal een goede indicatie; hoe donkerder je urine van kleur is, hoe minder je gehydrateerd bent.
Behalve voldoende water binnen krijgen, is het ook belangrijk dat dit in balans is met de hoeveelheid electrolytes (mineralen zoals kalium, magnesium, sodium en calcium) in je bloed. Electrolytes mineralen beïnvloeden diverse processen in je lichaam waaronder het in balans houden van lichaamsvloeistoffen, het goed kunnen aanspannen van je spieren (dit houdt ook verband met je hartritme, omdat ook de hartspier hierdoor beïnvloed wordt) en voor de functie van de hersenen.
Om beter te leren aanvoelen welke mineralen je nodig heb, zie mijn blog "Food (cravings) en het gebruik van yoga om naar je lichaam te luisteren". Daarnaast is het bij twijfel altijd aan te raden je electrolyte balans te laten controleren door een (natuurgeneeskundige) arts.
Hydratatie tips
Habits© die mijzelf hielpen toen ik hot yoga beoefende om goed gehydrateerd te blijven zijn:
- Door een karaf water of een pot kruidenthee naast me neer te zetten als ik aan het werk ben, drink ik veel meer en vaker.
- Onderweg een waterfles water meenemen.
- Kokoswater (van biologische jonge kokosnoten en niet uit concentraat) bevat van nature een electrolyte mix die vergelijkbaar is met die van het menselijk lichaam, waardoor het gemakkelijk opneembaar is. Daarnaast is het verkoelend, dus vooral handig in de zomer, een pitta constitutie hebt of als je hot yoga beoefent.
- Maak je eigen electrolyte mix van 750 ml tot 1 liter water, vers sap uit een halve tot één citroen, een snufje Himalaya zout of Keltisch zeezout (ongeveer een halve theelepel) en eventueel een beetje rauwe biologische honing (maximaal een halve eetlepel). Citroensap bevat diverse vitamines en (electrolyte) mineralen. Het voordeel van Himalaya zout of Keltisch zeezout is onder andere dat het diverse sporenelementen (trace minerals) bevat. Bovendien is het niet verkregen uit een hoog industrieel verwerkt proces zoals tafelzout, waardoor je lichaam het intuïtief beter snapt.
- Fruit als ontbijt. Bijvoorbeeld bananen (welke rijk zijn aan Kalium) of ander fruit.
- Mocht je koffie drinken, drink ernaast een extra glas water (of kruidenthee) om je vochtbalans te helpen.
- In de Ayurveda wordt fruit het liefst niet gecombineerd met andere voedingsmiddelen tijdens één maaltijd. Anderen adviseren juist bijvoorbeeld om eerst een kop heet water met een theelepel biologische extra virgin kokosolie en een theelepel rauwe biologische honing te drinken voorafgaand aan je smoothie om de voedingsstoffen beter op te nemen. Voel zelf wat het beste werkt voor jouw spijsvertering.
Habits: ‘Need’ versus ‘Want’
Misschien is het je hierboven al opgevallen. Alle hierboven genoemde hydratatie Habits© vinden plaats buiten de yogales. Gewoontes hebben we echter overal, zo ook in de yogales. Sommigen helpen je, sommige niet (altijd).
Zo had ik, toen ik net was gestart met de beoefening van Bikram yoga, de gewoonte om water te drinken tijdens de les. Niet veel (maximaal ½ liter), maar toch nam ik regelmatig een slok water tijdens de les. En dat leek me destijds juist heel goed, aangezien we veel zweten tijdens zo’n les. Na een maand of twee in mijn Bikram yoga beoefening, vergeleek een yogaleraar mijn waterflesje een keer met een teddybeer; het lijkt heel comfortabel, maar (als je al voldoende gehydrateerd bent) doet het op dat moment eigenlijk niet veel voor je. Mijn eerste reactie was dat ik er nog niet aan toe was om de les te volgen zonder water te drinken.
Er was echter een idee in mijn hoofd geplant dat het voordeel van de twijfel kreeg. Goed gehydrateerd ging ik de uitdaging aan. Als een back-up optie had ik mijn waterflesje in de volgende twee lessen nog wel bij me. Ik merkte op dat ik eigenlijk helemaal geen dorst had. Ook merkte ik dat ik de neiging had mijn aandacht op mijn waterflesje te richten. Zelfs al tijdens het beoefenen van de yogahoudingen was ik in mijn hoofd bezig met wanneer het beste moment zou zijn om de volgende slok te nemen. Oftewel mijn focus ging stiekem weg van de yogales en naar mijn waterflesje.
Ik zeg hiermee zeker niet dat je te allen tijde niet zou moeten drinken tijdens je yogales. Er zijn medische situaties (zoals bij een bijnieruitputting) waarin ik het zou aanraden om water te blijven drinken in je hot yoga les. Zelf zou ik tegenwoordig zeker wel wat water drinken als ik een hot yoga les zou nemen.
Wel raad ik je aan om bewust op zoek te gaan de achterliggende reden. Is het om jezelf te hydrateren of gaat het om een gewoonte? Als het is om te hydrateren, drink dan zeker water! Aangezien water echter slechter wordt opgenomen in je lichaam tijdens yoga door onder andere de compressies die je uitvoert, ben je dan eigenlijk al te laat. Probeer dan voorafgaand aan je volgende les meer water te drinken als voorbereiding, zodat je al goed gehydrateerd naar de les komt (en drink natuurlijk ook na je les weer goed water etc.).
Anders dan een “need” voor hydratie, is een “want” voor water die vaak een gewoonte is. Als het ‘slechts’ een gewoonte is, observeer het en maak het luchtig; lach erom, zie er een teddybeer in of vind je eigen manier om de gewoonte op positieve wijze te ontkrachten. Door alleen al te observeren of je daadwerkelijk water nodig hebt, leer je (ook als je dan water drinkt) jouw lichaam beter aan te voelen, waardoor je meer (lichaams)bewustzijn creëert in je yogales (en daarbuiten).
Vaak is het makkelijker om een gewoonte af te leren als je deze vervangt door een andere (meer helpende) gewoonte. Bij een ‘want’ voor water lijkt het vaak fijn om een slok water te nemen. Er zijn echter veel effectievere manieren om je beter te voelen die je yoga beoefening effectiever ondersteunen (zie mijn tips hieronder). Zodra je je beter voelt, valt die ‘want’ voor water misschien wel vanzelf weg. J
Je beter (en comfortabel) voelen tijdens je yoga beoefening
Het niet meer drinken van water tijdens de les (en goed gehydrateerd naar de les komen) heeft mij persoonlijk veel meer focus gegeven bij mijn yoga beoefening. Als het water drinken in de les voortkomt uit een ‘want’, is het vaak een poging om jezelf meer op je gemak te voelen. Liggen op een buik vol met water of effectief ademhalen vervangen door water drinken kunnen echter juist ook een tegenovergesteld effect hebben. Wel voel je je beter als je je zenuwstelsel kalmeert. Hieronder een aantal tips die je hierbij kunnen helpen tijdens je yogales.
- Voel je ademhaling in en uit door je neus gaan. Behalve dat dit je zenuwstelsel kalmeert, voorkom je ook meteen dat je mond droog wordt (wat gebeurt als je ademt door je mond) en krijg je automatisch ook al minder behoefte aan water. Voel je toch de behoefte voor een slok water, adem dan eerst diep in en uit door je neus. Wellicht dat de ‘want’ dan al weg zakt. In ieder geval helpt het kalmerende effect van de ademhaling om beter aan te leren voelen of het een ‘want’ of ‘need’ betreft. En je hebt dan meteen je ademhalingsgewoonte alweer wat aangepast in de goede richting.
- Focus je blik op één punt. Hoe meer je op één punt focust, hoe minder prikkels geeft aan je zenuwstelsel. Door dit in je rustpunten te doen met je kin van je borst vandaan (parallel aan de vloer), is je hele houding meer rechtop met je wervels netjes en relaxt op elkaar gestapeld en is het makkelijker om te ademhalen. Bovendien zie je dan meteen je waterflesje niet meer staan.
- Beweeg zo min mogelijk in de rustpunten tussen de houdingen in. Zowel als je rechtop staat/zit, als wanneer je in Savasana (Dead Body Pose) ligt. Ook hier beperk je weer het aantal prikkels dat je aan je zenuwstelsel geeft. Jouw lichaam krijgt dan de gelegenheid om zijn/haar eigen intelligentie te gebruiken om meer te kunnen ontspannen (en de voordelen van de actieve yoga houdingen te kunnen verwerken).
- Een glimlach doet wonderen. Door een glimlach op je gezicht te houden, is het makkelijker de ontspanning te vinden in de yogahoudingen, ook al span je tegelijkertijd gigantisch veel spieren aan in de rest van je lichaam. Voor mijzelf helpt het vooral om frustratie te voorkomen (en ik heb nog nooit comfort in frustratie gevonden). Zolang ik een glimlach op m’n gezicht heb, voel ik in elke poging (onafhankelijk van het zichtbare resultaat in de houdingen) meer connectie met wat er in mijn lichaam gebeurd. En wie heeft er nog aandacht voor water, als je bewust bezig bent met al die details die tegelijkertijd in je lichaam gebeuren?
ENJOY YOUR HYDRATION HABITS© TODAY!
Aimée Kuntz